امین حیایی «کوکلوسکلان» نیست

در فیلم «باشو غریبه کوچک» ساخته استاد بهرام بیضایی پلانی هست که سوسن تسلیمی وقتی «باشو»-پسر بچه جنوبی گریخته از جنگ- را توی رودخانه حمام میکند، از اینکه هرچه صابون می زند فایده ندارد شاکی میشود و با لهجه شمالی میگوید:« نخیر! سفید نمیشه که نمیشه»! در این فیلم حتی مرد بقال به طعنه و با اشاره به پوست پسر، برای حمام کردن یک قالب صابون اضافه میدهد!
بریدهای از صحبتهای امین حیایی یکی از داوران مسابقه تلویزیونی عصرجدید با عنوان «نژادپرستی» در شبکههای اجتماعی پخش شده و بسیاری به نقد آن پرداختهاند. او خطاب به یکی از حاضران در مسابقه که پسر نوجوانی با پوست تیره است و ماجرای حمام رفتنش را تعریف میکند، با خنده میگوید:«بهت گفتن برو حموم تا سفید نشدی نیا بیرون!»
نژادپرستی نوعی پیشداوری و تبعیض است که بر تفاوتهای نژادی حاصل از تفاوتهای ظاهریِ جسمی/فیزیکی و نیز تفاوتهای فرهنگی حاصل از زبان، آداب و رسوم، دین، تاریخ و امثال آن تمرکز دارد. سادهترین مثال برای نژادپرستی، برتر دانستن انسانهای سفیدپوست بر رنگین پوستان است با این استدلال که چون سفید بودن نشانهٔ برتری است و من سفیدم و تو سفید نیستی، پس من از تو برترم.
امین حیایی دست به یک سهلانگاری زبانی زد و جملهای را بر زبان آورد که نزدیک به این مصداق است. اما تبدیل او به یک کوکلاسکلان بیانصافی است. کوکلاکسکلان باندی از نژادپرستان سفید بودند که به دست کهنه سربازان ارتش کنفدراسیون آمریکا بها نهاده شد. آنها برای ایجاد رعب و وحشت به جنایتهایی ماندن دزدیدن و آتشزدن و به صلیبکشیدن سیاهان دست میزدند.
بعد از سالها مبارزه با نژادپرستی در دنیا، هنوز حتی در کشورهای پیشرفته که برخوردهای بی تعارفی با نژادپرستی دارند باز هم گاه به گاه نشانههای آن آشکار میشود. در همین هفته ویدئویی از یک بازیکن تیم بوخوم منتشر شد که وقتی مورد توهین نژادی قرار گرفت با چشمان گریان زمین را ترک کرد. یا فیلم مربوط به پرتاب کردن موز به سمت دنی آلوز (بازیکن سابق باسلونا) موجود است که رفتاری کاملاً نژادپرستانه بود اما در کشور ما چطور؟ آیا ایرانی ها نژادپرست هستند؟
به جز مواردی مانند جدل با افغانها و اعراب یا گربه چشم خواندن مغولان موارد زیادی برای اثبات نژادپرستی ایرانیان نمیشناسم. در واقع عدم همجواری و زیست مشترک باعث شده تا این صفت به محک آزمایش گذاشته نشود. زمانی که یک سیاهپوست در ایران شاطر نانوا شد یا مثلاً یک هنگکنگی به خواستگاری دختر یا خواهر ما آمد آن وقت میتوانیم ببینیم چند نفر از ما حاضر به خرید نان از شاطر آفریقایی است یا وصلت با نژادی دیگر را میپذیرد. تنها در این صورت است که خواهیم دید آیا نگاه فرادستانه و فردوستانه یا احتمالاً پرخاش نژادپرستانه داریم یا نه؟
خودبرتربینی لزوماً به معنای نژادپرستی نیست. ضرب المثلهایی مانند «هنر نزد ایرانیان است و بس» یا تعریفهای خودستایانه به معنی تحقیر دیگری نیست که در نژادپرستی اصل کوچک شمردن و تحقیر است. اتفاقاً برخورد ایرانیان با توریستها -حتی غیر نژاد سفید- دوستانه و مهربانانه است.
برخی از نقدها و حملهها به امین حیایی ریشه در گلهمندی طیفی از جامعه نسبت به تلویزیون و البته بازی او در فیلم «قلادههای طلا» دارد. اگر غیر از این بود، احتمالاً این ویدئوی برش داده شده با تیترهای دیگری دست به دست می شد. تحسین او و اینکه «درود بر شرف امین حیایی که یاد استاد بیضایی را زنده کرد»، «زیرکی امین حیایی برای تکرار دیالوگ باشو غریبه کوچک» و ...
بسیاری از حملهها و نقدهایی از این دست ریشه در «تا که گوید» و «تا که خورَد» دارد و خوب است اهل رسانه به همان اندازه که مته به خشخاش میگذارند چشم بر نقاط روشن نبندند. عصرجدید به یکی از برنامههای محبوب مردم ایران تبدیل شده است، گرچه به شخصه به اهتزاز درآوردن پرچم ایران برای شکستن رکورد چرخاندن توپ بسکتبال بر دسته مسواک را نمیپسندم اما به عنوان یک برنامه با محتوای سرگرمی و امکان دیده شدن به آنها که شانس دیده شدن ندارند قابل تحسین است.
اما این نقد بر ناظران پخش تلویزیون وارد است که انتظار میرفت به همان اندازه که برای تصاویر و جملات سیاسی حساسیت و دقت وجود دارد در مورد این موضوع هم دقتنظر اعمال میشد چرا که بخش بزرگی از ایرانیان پوست سبزه و گندمگون دارند یا بعد از حساسیت های شکل گرفته در مورد این دیالوگ، در بازپخش برنامه این شوخی حذف میشد که نشد.
این درجه از حساسیت و دقت جامعه اگر به راستی در مسیر روشنگری باشد ارزشمند است و سازندگان برنامههای تلویزیونی را به این نتیجه میرساند که کار آنها با ذرهبین در معرض داوری قرار میگیرد و باید با دقت و حساسیت نسبت به مسائلی از این دست بردارند که میتواند زمینه نارضایتی را ایجاد کند. پرسش اما هنوز قابل طرح است، آیا ما ایرانیان نژادپرست هستیم؟
منبع : عصرایران
اخبار مرتبط
دیدگاه 55
بیشتر
انتخابات و آنچه آقای «علم الهدی» نمیداند
«با آن که جمهوری اسلامی یک قلعۀ ایمن است اما دشمن می تواند از دروازۀ بزرگ انتخابات و مردمسالاری به آن نفوذ کند.» اما آیا در کلانِ نظام، هم به انتخابات می توان این گونه نگریست؟ یا دغدغه مهم تری هم باید لحاظ شود. در این یادداشت به آن دغدغۀ بزرگ تر اشاره شده است...
اخبار ویدئویی
بیشترتبلیغات متنی
خبرها
بیشتر- بن الکترونیکی غذایی جایگزین یارانه نقدی
- دو بحران بزرگ؛ ازدواج سفيد و مهاجرتهای اجتماعی و علمی
- مسابقات سنتی کشتی در سودان جنوبی
- محله زندگی طلاب حوزه علمیه قم
- چگونه در حراجی بانکها صاحبخانه شویم؟
- ملکه رمزارز؛ زنی که سر دنیا کلاه گذاشت و غیبش زد!
- مرد ۵۷ ساله: پسرم مواد فروش است و زنم با مردان غریبه رابطه دارد!
- مجید بهرامی و ماجرای انتشار فیلم خصوصی زهرا امیر ابراهیمی
- پیامدهای پیروزی حزب بوریس جانسون
- به جای تصمیم بنزینی اخیر، با افزایش مالیات بر طبقات مرفه میشد نابرابری را جبران کرد
- وزیر خزانه داری آمریکا: تهران شروط ما را بپذیرد، تمام تحریمها را بر میداریم
- در صورتی که تهران بیش از حد تحت فشار قرار گیرد، ممکن است دست به اقداماتی بزند که برای آمریکا فاجعه آمیز باشد
- جهانی شدن ساز مهجور
- آب،از کمبود تا طغیان
- لوت پس از جهانی شدن تنها ماند
- شفافیتی که شامل پیگیری نیست
- استراماچونی از استقلالیها خداحافظی کرد/ از رفتار مسئولان خسته شدم
- حکم کودک هنگکنگی که پرچم چین را به آتش کشید صادر شد
- در مجموعه صنعت کشور اتفاقات بسیار خوبی را شاهد هستیم
- ویدئو؛ نجات دلهره آور کودو از بین سیم خاردار
- ویدئو؛ هزاران الجزایری در اعتراض به ریاست جمهوری عبدالمجید تبون به خیابان ها آمدند
- ویدئو؛ تصاویری از زندگی مشقت بار پناهجویان در زمستان جزیرهٔ لسبوس یونان
- نخستين نمونه گيربكس شش سرعته دستي با دانش فني ايراني رونمايي ميشود
- ویدئو؛ امحای ۲۵۰ میلیون دلار مواد مخدر و مشروباتالکلی در پاکستان
- ادعای عجیب زن ویلموتس که تاج را شاکی کرد و اعلام کرده به حرف های او توجهی نمی کنند!
خبرهای دیگر
- بن الکترونیکی غذایی جایگزین یارانه نقدی
- چگونه در حراجی بانکها صاحبخانه شویم؟
- ملکه رمزارز؛ زنی که سر دنیا کلاه گذاشت و غیبش زد!
- مجید بهرامی و ماجرای انتشار فیلم خصوصی زهرا امیر ابراهیمی
- به جای تصمیم بنزینی اخیر، با افزایش مالیات بر طبقات مرفه میشد نابرابری را جبران کرد
- جهانی شدن ساز مهجور
- آب،از کمبود تا طغیان
- شفافیتی که شامل پیگیری نیست
- استراماچونی از استقلالیها خداحافظی کرد/ از رفتار مسئولان خسته شدم
- حکم کودک هنگکنگی که پرچم چین را به آتش کشید صادر شد
- در مجموعه صنعت کشور اتفاقات بسیار خوبی را شاهد هستیم
- نخستين نمونه گيربكس شش سرعته دستي با دانش فني ايراني رونمايي ميشود
- بازیگر «پدرخوانده» درگذشت
- سهم مرگهای زیر ۵۰ سال در کشور
- جانشین پلیس فتا تهران بزرگ: ۲۰ هزار پرونده کلاهبرداری فیشینگ تنها در تهران تشکیل شده است
- سیاست غیردلاری برای کنترل دلار
- سهم ۲۰ دانشگاه بزرگ کشور از بودجه ۹۹
- انتخابات و آنچه آقای «علم الهدی» نمیداند
- حل مشکلات کشور از کانال جامعه مدنی میگذرد
- حاشیهنشینی ۱۸ درصد افزایش پیدا کرده است
- با شرکت در نظرسنجی هوآوی برنده Huawei Watch GT2 شوید
- فرمانده ناجا: خدا را شکر در حوادث اخیر شبکههای اجتماعی را کنترل کردیم
- استانهای رکورددار افراد فاقد بیمه
- امنیت از اینترنت مهمتر است
نظرات
دیدگاههای شما پس از تایید ناظر منتشر میشود.
متون غیرفارسی و پیامهای حاوی توهین، تهمت یا افترا تایید نخواهد شد.